بررسی راهکارهای عملی اجرایی شدن عملیات نجات دریایی در مقیاس بزرگ در سواحل جنوبی ایران (مطالعه موردی بندر شهید رجایی)

عملیات نجات در مقیاس بزرگ، عملیاتی است که برای کمک¬رسانی فوری به تعداد زیادی از افراد در اضطرار انجام می شود، به¬طوری که امکانات موجود در یک مرکز جستجو و نجات به تنهایی جوابگوی این امر نباشد. امروزه با توجه به رشد چشمگیر تردد شناورها و هواپیماهای مسافربری در منطقه خلیج فارس و دریای عمان و به دنبال آن بروز سوانح دریایی و تلفات انسانی، اجرای چنین عملیاتی در سواحل کشورمان به¬خوبی تجربه نشده است. به همین علت و همچنین تاکیدات اخیر سازمان¬¬ بین¬المللی دریانوردی مبنی بر توجه دولت¬ها به موضوع نجات دریایی در مقیاس بزرگ (mro) جهت پیدا کردن راه¬کار¬های موثر اجرایی کردن آن، در حال حاضر این عملیات مورد توجه سازمان بنادر و دریانوردی ایران نیز قرا گرفته است. بدیهی است آمادگی ضعیف برای اجرای این عملیات می¬تواند باعث از دست رفتن جان تعداد زیادی از افراد گردد. بندر شهید رجایی با توجه به نزدیکی به ورودی تنگه هرمز و مسیر کشتیرانی و همچنین اهمیت نقش آن در اقتصاد و تجارت دریایی کشور، مهم¬ترین دروازه صادرات و واردات ایران محسوب می¬گردد. از طرفی مرکز جستجو و نجات دریایی بندرعباس نیز به عنوان مهم¬ترین مرکز در سواحل جنوبی ایران به شمار می¬آید. از اینرو این تحقیق قصد دارد راهکارهای عملی اجرایی شدن عملیات نجات دریایی در مقیاس بزرگ را در این بندر بیابد. برای این¬کار، ابتدا امکانات و تجهیزات موجود در مرکز جستجو و نجات دریایی بندر¬عباس با استاندارد¬های بین-المللی مقایسه گردید. سپس توانمندی¬های آن مرکز از طریق مصاحبه گروه کانونی سنجیده شد. در ادامه، شناسایی، تایید تاثیر¬گذاری و رتبه¬بندی عوامل اثرگذار بر اجرای مناسب عملیات نجات دریایی در مقیاس بزرگ در بندر شهید رجایی، از طریق پرسشنامه و به¬وسیله 218 نفر از کارشناسان، متخصصان و دریانوردان ایرانی و با استفاده از آزمون دوجمله¬ای و فریدمن مشخص گردیده است. نتایج حاصل نشان داد از بین عوامل اثر¬گذار، عواملی همچون به¬روز بودن امکانات و تجهیزات، سرعت عمل افراد درگیر عملیات نجات نسبت به سایر عوامل از تاثیر¬گذاری بیشتری برخوردار هستند. در پایان علاوه بر ارائه راهکار¬های مناسب و عملی برای اجرای این عملیات در بندر شهید رجایی، نتیجه¬گیری گردید که این مرکز جهت اجرای مناسب این عملیات از آمادگی و توانمندی خوبی برخوردار است.